Tussen tekst en lezer II

De bijbel is weer helemaal terug in het publieke domein, getuige allerlei discussies in de media over schepping en evolutie, over religie en geweld, over vrijheid van godsdienst en vrijheid van meningsuiting. De vraag hoe de bijbel in dergelijke debatten geïnterpreteerd moet worden - kun je van de bijbel maar alles maken wat je wilt? - kan niet goed worden beantwoord zonder de geschiedenis van de bijbeluitleg erbij te betrekken.

Hoe heeft men de bijbel in het verleden eigenlijk gelezen? En wat heeft dat ons als (post)moderne, eenentwintigste-eeuwse lezers nog te zeggen?

Tussen tekst en lezer biedt een historische inleiding in de bijbelse hermeneutiek in twee delen. In het eerste deel werd de geschiedenis van de bijbeluitleg beschreven vanaf de eerste eeuwen van het christendom tot en met Friedrich Schleiermacher (1768-1834).

Dit tweede deel is gewijd aan ontwikkelingen in de twintigste en eenentwintigste eeuw – van de hoogtijdagen van de historische kritiek tot en met postmoderne stromingen. Aan bod komen onder andere: de consolidatie van de historische kritiek, de meesters van de achterdocht, Karl Barth en de theologische hermeneutiek, Rudolf Bultmann en de hermeneutische theologie, Gadamer en de tweede hermeneutische Wende, Gadamer en zijn opponenten, structuralistische hermeneutiek, Wittgenstein, analytische taalfilosofie en speech-act theory, Ricoeur en de hermeneutiek van postkritische naïviteit, reader-response criticism en de ontdekking van de lezer, poststructuralisme en contextuele hermeneutiek, steeds toegespitst op de vraag naar de relevantie voor de bijbelse hermeneutiek.

Tussen tekst en lezer: Een historische inleiding in de bijbelse hermeneutiek, deel 2: van moderniteit naar postmoderniteit is verschenen bij VU University Press .

Dr. Arie W. Zwiep (1964) studeerde theologie in Leuven en Durham (UK). Hij promoveerde in 1996 en publiceerde sindsdien onder andere The Ascension of the Messiah in Lukan Christology (Leiden 1997), Judas and the Choice of Matthias (Tübingen 2004) en Christ, the Spirit and the Community of God (Tübingen 2010). Het eerste deel van Tussen tekst en lezer verscheen in 2009 en beslaat de geschiedenis van de bijbelse hermeneutiek vanaf de vroege kerk tot en met Schleiermacher. Hij is universitair docent Nieuwe Testament en Hermeneutiek aan de Faculteit der Godgeleerdheid en eindredacteur van de Amsterdam Studies in Theology and Religion (AmSTaR).