Als de dood

Recensie Kameel.nl (Jaap Weerstand)

Had ik de liefde niet, ik zou niets zijn (uit 1 Korintiërs 13:2)
“Als de aftakeling te erg wordt dan vraag ik de dokter om me te helpen”. Zomaar een opmerking gehoord uit de mond van een ernstig zieke kankerpatiënt. ‘Om me te helpen’ door me medicijnen toe te dienen waardoor ik sterf en niet verder hoef te lijden. Het aantal mensen dat het hiermee eens is stijgt snel. Het blijkt ook uit de sterk gestegen cijfers van patiënten die vroegen om euthanasie en het ook kregen. De getallen in de statistieken geven dit duidelijk aan. In 2014 kwamen zeker 5.300 mensen door euthanasie aan het einde van hun leven hier op aarde. Steeds vaker meent de autonome mens te mogen beschikken over zijn leven en dus ook het einde daarvan. Hij meent zelfs een recht te hebben op euthanasie. Maar daarbij moet nog steeds een arts worden ingeschakeld. En mocht er ooit een ‘euthanasiepil’ komen, wat niet ondenkbaar is, dan kan een patiënt daarbij nog moeilijk om zijn of haar arts heen. Geen wonder dan ook dat artsen sterk onder druk staan om hun meewerking te verlenen. Daarbij kunnen ook familieleden een grote rol spelen. De artsenorganisatie KNMG wijst deze mogelijke druk krachtig van de hand. Een arts heeft een eed afgelegd en heeft (gelukkig) nog steeds te maken met de geformuleerde zorgvuldigheidseisen.

Daar komt nog bij dat het niet blijft bij uitbehandelde kankerpatiënten. Ook dementerende bejaarden hebben vaak al een zgn. wilsbeschikking. De ontluistering die bijv. de ziekte van Alzheimer met zich meebrengt wijzen velen af. Het boek spreekt ook over psychiatrische patiënten. Ook zij leven vaak in een vreselijk lijden. En dat gaat doorgaans samen met diepe eenzaamheid. Is het dan niet barmhartig om hen uit dit lijden te verlossen? En is het gevolg van afwijzing van het verzoek om euthanasie niet de zelf gekozen en dood? Hoeveel van hen zijn er niet van hen voor de trein gesprongen? En wat slaat dat niet een wonden bij de nabestaanden!

Al deze vragen komen in dit boek aan de orde. En vanuit een christelijk perspectief dat zich gedreven voelt door de liefde van Christus. Gelukkig wordt de schrijfster nergens ‘prekerig’ en ‘kreterig’. Zij bagatelliseert de vragen niet. Ze weet maar al te goed hoe diep het lijden kan zijn. Maar euthanasie is niet het antwoord. Zij wijst de weg van de intensivering van de christelijke liefde. Uitvoerig staat ze dan ook stil bij de palliatieve zorg die als een “mantel” (Latijn palladium) de doodzieke mens ‘omgeslagen’ wordt. Dat vereist zorg, inzet en geld. Maar op die manier wordt ook zichtbaar het “de naaste liefhebben als jezelf”, een van de grondslagen van christelijk leven. Hoe dat kan in de praktijk? Gewezen wordt op hospices, bijna-thuis-huizen, en de talloze vrijwilligers die soms 24 uur per dag zorg en troost bieden. Lost dit alle vragen op? Nee, de schrijfster noemt bijv. het afwijzen van een nog voorgestelde behandeling om het leven nog “iets” te verlengen. Mag dat? En hoe zit het dan met palliatieve sedatie? Is dat ook een vorm van euthanasie? De schrijfster is duidelijk in haar mening: Nee. Het zijn mogelijkheden om het lijden te verlichten.

Met alle vragen rondom het levenseinde kan ieder mens te maken krijgen. Dit boek lijkt ons een uitstekend hulpmiddel om vanuit een duidelijk christelijk perspectief zich hiermee bezig te houden. Lezen dus! Daarom ook 5 sterren voor dit boek van 169 bladzijden en literatuurlijst met noten.

Waarom wel lezen: Elke christen leeft midden in de wereld en kan met dit vraagstuk te maken krijgen. Als dat het geval is moet hij of zij er vanuit de Bijbel over hebben nagedacht. Dit boek kan daarbij een uitstekende hulp zijn.
Waarom niet lezen: Als je je (nog) niet wilt bezinnen op het einde van je leven.
Aantal sterren: 5

Jaap Weerstand, januari 2016
Lees meer recensies van Jaap Weerstand