Over het politieke

Er bestaat een stroming in het politieke denken die het ideaal van de democratie ziet als het langs rationele weg bereiken van een consensus, waardoor tegenstellingen als die tussen links en rechts, progressief en conservatief, zouden verdwijnen. Door de globalisering, menen sommige politicologen, zal deze consensus zich algemeen verbreiden. In wezen betekent dit het eind van de politiek.

In dit actuele en uitdagende boek betoogt de Belgisch-Britse filosofe en politicologe Chantal Mouffe dat wie zo denken, de menselijke natuur schromelijk miskennen, omdat de strijd tussen ideeën en belangen daar een wezenlijk element in zijn. De kern van het democratisch leven wordt juist gevormd door conflicten die nooit definitief kunnen worden opgelost maar die wel beheerst moeten worden.

In haar historische analyse van het politieke denken gaat Mouffe terug tot Aristoteles. Ook besteedt ze ruime aandacht aan de Verlichting en het sociaal contract, en laat zien dat reeds hierin, in weerwil van alle goede bedoelingen, sprake was van een fatale verloochening van de radicale kern van het politieke leven. Vervolgens gaat ze het debat aan met vooraanstaande hedendaagse politieke denkers onder wie Habermas, Rorty, Giddens en Beck. Aan de hand van tal van actuele voorbeelden, zoals de oorlog in Irak, het terrorisme en de opkomst van het (extreem-)rechtse populisme in Europa, maakt ze duidelijk dat het door het consensus-denken gecreëerde politieke vacuüm allerminst een remedie vormt tegen gevaarlijk extremisme, maar dit juist aanwakkert. Met verve argumenteert Chantal Mouffe in dit boek tégen de mogelijkheid van een universele rationele consensus en vóór het antagonistische karakter van het politieke.

Over het politieke behelst een uiterst kritische visie op de actuele toestand en de toekomst van de democratie. Een onmisbaar boek voor wie inzicht wil krijgen in de uitdagingen waarvoor de democratische politiek zich aan het begin van de 21ste eeuw gesteld ziet.



Chantal Mouffe (1943) doceert politieke theorie aan het 'Centre of the Study of Democracy' van de universiteit van Westminster in Londen. Zij was gasthoogleraar aan tal van universiteiten in Europa, de Verenigde Staten en Zuid-Amerika en gedurende vele jaren programmadirecteur van het College International de Philosopie in Parijs. Zij schreef verschillende boeken waaronder The Democratic Paradox (2000) en, samen met Ernesto Laclau, het invloedrijke Hegemony and Social Strategy: Towards a Radical Democratic Politics (1985, 2001).