Collaboratie, landverraad en heldendaden

Henk Eefting, zoon van een Drentse NSB-boer, plaatst kritische kanttekeningen bij de naoorlogse goed-fout discussie over de NSB, SS, de Bijzondere Rechtspleging en de misstanden in de internerings- en verblijfkampen.

In zo’n 80 korte verhalen, waaronder een scherpe analyse van de rol van de communisten, de jodenvervolging en de Nederlandse sympathie voor de DDR, is de auteur er in geslaagd een boeiend boek te schrijven over “Collaboratie, landverraad en heldendaden”.

In zijn werkzame leven was Henk Eefting commando-officier, luitenant-kolonel der infanterie en directeur van de militaire strafgevangenis “Nieuwersluis”. Hij schreef eerder “De achterkant van de bevrijding” en “De Bijzondere Rechtspleging 1944-1952”.

Recensie IZB-Ark

A kiss of death

“Collaboratie, landverraad en heldendaden”, van Henk Eefting (1938) is een ontluisterend boek over de zwarte kant van de oorlog. In tientallen korte artikeltjes legt Eefting de vinger bij een zere plek rond W.O.II waar het góéd fout ging.

“… Het zou wijs zijn het jongste verleden eens proberen te bekijken en beoordelen vanuit die tijd en niet vanuit de onze!...”.

Eefting licht het een en ander toe over de beweging van de NSB en zegt dat de leden niet altijd de ‘landverraders’ waren waar ze voor worden aangezien.

Hij laakt de vlucht van koningin Wilhelmina naar Londen waardoor de weg vrij kwam voor een politiek nazi-bewind dat zo goed was in het oppakken van Joden dat wij de ergste statistieken van heel Europa hebben: Nederland verloor 75 % van zijn joodse bevolking.

En over prins Bernhard: “… Zijn moeder, prinses Armgard, heeft klip en klaar toegegeven dat haar zoon voor de Duitsers spioneerde…”.

Kon er uit Duitsland iets ‘goeds’ komen? Eefting toont aan dat er in de sociale wetgeving van Nederland nogal wat verbeteringen zijn bewerkstelligd die uit de koker van het nazisme komen.

Verder gaat het boek over de onrechtvaardige en onverkwikkelijke wijze waarop er na de oorlog met collaborateurs is omgegaan: “Na de oorlog was het gemakkelijk om een held te zijn…”, en over de trauma’s van NSB-kinderen: “Fout zijn in de oorlog is een kiss of death…”.

Schrijver Harry Mulisch: “… Niemand is onschuldig natuurlijk. Iedereen wist wat er gebeurde. Maar als je er dan iets tegen gaat doen, in het verzet, dan maak je je weer op een andere manier schuldig. De oorlog is een toestand waarin iedereen in de … eh prut gaat. Als je niks doet, maar ook als je wel wat doet. Als je er tegenin gaat. Dan loopt alles uit de rails. Het moet gewoon geen oorlog zijn…”.

“Collaboratie, landverraad en heldendaden” is een pijnlijk boek, maar om genuanceerd te kunnen oordelen is het belangrijk dat deze stem wél wordt gehoord!

Juli 2012

Evelien de Nooijer